ប្រព័ន្ធអប់រំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
Fri, 02/01/2008 - 08:41 — Sokhem
នៅក្នុងពិធីផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅសិក្សាកុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ និងការប្រើប្រាស់សាកល្បងកុំព្យូទ័រតម្លៃទាបក្នុងក្របខណ្ឌអភិវឌ្ឍផែនការមេបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសម្រាប់វិស័យអប់រំ ដែលបានប្រារព្ធធ្វើកាលទីថ្ងៃទី ២២ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០០៨ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានផ្ដល់នូវសៀវភៅសិក្សាកុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរសម្រាប់គ្រប់សាលារៀន សកលវិទ្យាល័យ និងមជ្ឍមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការដែលមានកុំព្យូទ័រទាំងអស់ ។
សៀវភៅសិក្សាថ្មីនេះបង្រៀនពីការប្រើប្រាស់កម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរមានដូចជា ៖ កម្មវិធីការិយាល័យខ្មែរ (OpenOffice) មេខលា (Firefox) និងមយូរា (Thunderbird) ដែលត្រូវបានបកប្រែជាភាសាខ្មែរយ៉ាងពេញលេញ ។ វាចំណាយពេល ៨ ខែ ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ ICT ដែលបង្រៀននៅវិទ្យាល័យទាំងអស់ដែលមានកុំព្យូទ័រ គ្រូបង្គោល ICT ទាំងអស់ដែលមកពីមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការ អំពីរបៀបបង្រៀនកម្មវិធីប្រភេទនេះ ព្រមទាំងរបៀបថែទាំកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេទៀតផង ។ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានចែកចាយរួមជាមួយនឹងលិខិតចេញពីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដោយបញ្ជាក់ថាចាប់ពីពេលនេះតទៅសៀវភៅទាំងនេះគឺជាឯកសារសម្រាប់បង្រៀន ។
មូលហេតុដ៏សំខាន់ក្នុងការប្ដូរនេះ គឺការប្រើភាសាខ្មែរនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ។ ចំណេះដឹងផ្នែកភាសាអង់គ្លេសនៅតាមសាលារៀនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពិតជានៅមានកម្រិតទាប ។ ការប្រើភាសាខ្មែរដើម្បីបង្រៀនអំពីការប្រើកុំព្យូទ័រគឺកាត់បន្ថយនូវតម្រូវការដើម្បីសិក្សាភាសាអង់គ្លេស បង្កើតនូវការសិក្សាដ៏មានប្រយោជន៍ដែលនឹងមិនងាយភ្លេច និងផ្ដល់នូវឳកាសស្មើគ្នាដល់តំបន់ជនបទ ឬសិស្សដែលគ្មានលទ្ធភាពទៅសិក្សាភាសាអង់គ្លេសជាជំនាញ ។
កុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ ដែលបានមកពីកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ បំបែកជំនាញនៃ "ភាសាទី ២" ពីជំនាញនៃ "ការប្រើកុំព្យូទ័រ", ដោយអនុញ្ញាតឲ្យសិស្សធ្វើការដោយខ្លួនគេដោយឯករាជ្យ និងប្រើជំនាញកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេដើម្បីប្រើកុំព្យូទ័រពេលក្រោយដើម្បីរៀនភាសាអង់គ្លេស ។
ដូច្នេះ ប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសទី ១ នៅក្នុងពិភពលោកដែលប្ដូរទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួនមកបង្រៀនតែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃប៉ុណ្ណោះ ។
និន្នាការនៃការប្ដូរទៅរក FOSS បានចាប់ផ្ដើមពីបណ្ដារប្រទេសមួយចំនួនដូចជា អេស្ប៉ាញ ឥណ្ឌា ឬប្រេស៊ីល ហាក់បីដូចជាពិបាកក្នុងការបញ្ឈប់ណាស់ ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ដែលថាវាជាប្រទេសតូចមួយដែលមានធនធានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចប្ដូរទាំងស្រុងនៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួន ដែលបានជម្រុញដោយតម្រូវនៃការប្រើភាសាផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដូចនឹងបណ្ដារប្រទេសធំៗដែលគ្មានបញ្ហាដែរ ព្រោះថាទីផ្សាររបស់ពួកគេចាប់អារម្មណ៍លើក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មវិធីដែលមានកម្មសិទ្ធិ ដូចជា ម៉ៃក្រូសូហ្វ (Microsoft) ដើម្បីបង្កើតនូវការបកប្រែ ។ សម្រាប់ប្រទេសដែលមានការសន្សំសំចៃ មិនចាប់អារម្មណ៍ ការទទួលខុសត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃផ្ទាល់របស់ពួកគេ និងអាចថ្លែងអំណរគុណដល់សេរីក្នុងការកែប្រែ និងបកប្រែតែប៉ុណ្ណោះ ដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ ។
ការផ្លាស់ប្ដូរតែតែងពិបាក សូម្បីតែនៅពេលវានាំមកនូវគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនក៏ដោយ ។ ការមិនស្ដាប់បង្គាប់ និងភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរគឺជាឧបសគ្គដ៏សំខាន់ និងដូច្នេះមានតែការជម្រុញដ៏ខ្លាំងបំផុតប៉ុណ្ណោះអាចផ្លាស់ប្ដូរបាន ។ នៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក យើងកំពុងឃើញការផ្លាស់ប្ដូរដែលបានធ្វើដោយចំណាប់អារម្មណ៍នៃការស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់តម្លៃថោក សុវត្ថិភាព និងភាពឯករាជ្យខ្ពស់ ។ ប៉ុន្តែគ្មានគុណសម្បត្តិក្នុងចំណោមគុណសម្បត្តិទាំងនេះគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតការទាមទារសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកប្រើ ។ ភាសាហាក់បីដូចជា ជាកត្តាតែមួយគត់ដែលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរ ព្រោះថាមានការខ្វះខាតកម្មវិធីនៅក្នុងមូលដ្ឋានក្នុងដំណើរការរៀន និងប្រើវា ។ យ៉ាងដូច្នេះហើយ ការភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកដែលប្រើកម្មវិធីរួចហើយ គឺតែងតែជាឧបសគ្គមួយដ៏សំខាន់ក្នុងចំណោមឧបសគ្គដែលមាន ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយល់នូវតម្រូវការ និងបានគាំទ្រយ៉ាងសាទរនូវការផ្លាស់ប្ដូរនេះ វាជាការបើកទ្វារសម្រាប់បច្ចេវិទ្យាទៅកាន់ផ្នែកដ៏ធំមួយដែលសិស្សជាច្រើននាក់របស់ខ្លួនដែលពីមុនបានបោះបង់ចោល ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ
លិខិតពីក្រសួងដល់មន្ត្រីក្រោមឳវាទរបស់ខ្លួន
សន្ទរកថារបស់ ឯកឧត្តម អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ ក្នុងពិធីចែកចាយ ។
សៀវភៅសិក្សាថ្មីនេះបង្រៀនពីការប្រើប្រាស់កម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរមានដូចជា ៖ កម្មវិធីការិយាល័យខ្មែរ (OpenOffice) មេខលា (Firefox) និងមយូរា (Thunderbird) ដែលត្រូវបានបកប្រែជាភាសាខ្មែរយ៉ាងពេញលេញ ។ វាចំណាយពេល ៨ ខែ ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ ICT ដែលបង្រៀននៅវិទ្យាល័យទាំងអស់ដែលមានកុំព្យូទ័រ គ្រូបង្គោល ICT ទាំងអស់ដែលមកពីមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការ អំពីរបៀបបង្រៀនកម្មវិធីប្រភេទនេះ ព្រមទាំងរបៀបថែទាំកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេទៀតផង ។ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានចែកចាយរួមជាមួយនឹងលិខិតចេញពីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដោយបញ្ជាក់ថាចាប់ពីពេលនេះតទៅសៀវភៅទាំងនេះគឺជាឯកសារសម្រាប់បង្រៀន ។
មូលហេតុដ៏សំខាន់ក្នុងការប្ដូរនេះ គឺការប្រើភាសាខ្មែរនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ។ ចំណេះដឹងផ្នែកភាសាអង់គ្លេសនៅតាមសាលារៀនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពិតជានៅមានកម្រិតទាប ។ ការប្រើភាសាខ្មែរដើម្បីបង្រៀនអំពីការប្រើកុំព្យូទ័រគឺកាត់បន្ថយនូវតម្រូវការដើម្បីសិក្សាភាសាអង់គ្លេស បង្កើតនូវការសិក្សាដ៏មានប្រយោជន៍ដែលនឹងមិនងាយភ្លេច និងផ្ដល់នូវឳកាសស្មើគ្នាដល់តំបន់ជនបទ ឬសិស្សដែលគ្មានលទ្ធភាពទៅសិក្សាភាសាអង់គ្លេសជាជំនាញ ។កុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ ដែលបានមកពីកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ បំបែកជំនាញនៃ "ភាសាទី ២" ពីជំនាញនៃ "ការប្រើកុំព្យូទ័រ", ដោយអនុញ្ញាតឲ្យសិស្សធ្វើការដោយខ្លួនគេដោយឯករាជ្យ និងប្រើជំនាញកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេដើម្បីប្រើកុំព្យូទ័រពេលក្រោយដើម្បីរៀនភាសាអង់គ្លេស ។
ដូច្នេះ ប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសទី ១ នៅក្នុងពិភពលោកដែលប្ដូរទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួនមកបង្រៀនតែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃប៉ុណ្ណោះ ។
និន្នាការនៃការប្ដូរទៅរក FOSS បានចាប់ផ្ដើមពីបណ្ដារប្រទេសមួយចំនួនដូចជា អេស្ប៉ាញ ឥណ្ឌា ឬប្រេស៊ីល ហាក់បីដូចជាពិបាកក្នុងការបញ្ឈប់ណាស់ ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ដែលថាវាជាប្រទេសតូចមួយដែលមានធនធានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចប្ដូរទាំងស្រុងនៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួន ដែលបានជម្រុញដោយតម្រូវនៃការប្រើភាសាផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដូចនឹងបណ្ដារប្រទេសធំៗដែលគ្មានបញ្ហាដែរ ព្រោះថាទីផ្សាររបស់ពួកគេចាប់អារម្មណ៍លើក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មវិធីដែលមានកម្មសិទ្ធិ ដូចជា ម៉ៃក្រូសូហ្វ (Microsoft) ដើម្បីបង្កើតនូវការបកប្រែ ។ សម្រាប់ប្រទេសដែលមានការសន្សំសំចៃ មិនចាប់អារម្មណ៍ ការទទួលខុសត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃផ្ទាល់របស់ពួកគេ និងអាចថ្លែងអំណរគុណដល់សេរីក្នុងការកែប្រែ និងបកប្រែតែប៉ុណ្ណោះ ដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ ។
ការផ្លាស់ប្ដូរតែតែងពិបាក សូម្បីតែនៅពេលវានាំមកនូវគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនក៏ដោយ ។ ការមិនស្ដាប់បង្គាប់ និងភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរគឺជាឧបសគ្គដ៏សំខាន់ និងដូច្នេះមានតែការជម្រុញដ៏ខ្លាំងបំផុតប៉ុណ្ណោះអាចផ្លាស់ប្ដូរបាន ។ នៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក យើងកំពុងឃើញការផ្លាស់ប្ដូរដែលបានធ្វើដោយចំណាប់អារម្មណ៍នៃការស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់តម្លៃថោក សុវត្ថិភាព និងភាពឯករាជ្យខ្ពស់ ។ ប៉ុន្តែគ្មានគុណសម្បត្តិក្នុងចំណោមគុណសម្បត្តិទាំងនេះគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតការទាមទារសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកប្រើ ។ ភាសាហាក់បីដូចជា ជាកត្តាតែមួយគត់ដែលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរ ព្រោះថាមានការខ្វះខាតកម្មវិធីនៅក្នុងមូលដ្ឋានក្នុងដំណើរការរៀន និងប្រើវា ។ យ៉ាងដូច្នេះហើយ ការភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកដែលប្រើកម្មវិធីរួចហើយ គឺតែងតែជាឧបសគ្គមួយដ៏សំខាន់ក្នុងចំណោមឧបសគ្គដែលមាន ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយល់នូវតម្រូវការ និងបានគាំទ្រយ៉ាងសាទរនូវការផ្លាស់ប្ដូរនេះ វាជាការបើកទ្វារសម្រាប់បច្ចេវិទ្យាទៅកាន់ផ្នែកដ៏ធំមួយដែលសិស្សជាច្រើននាក់របស់ខ្លួនដែលពីមុនបានបោះបង់ចោល ។
ប្រព័ន្ធអប់រំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
Fri, 02/01/2008 - 08:41 — Sokhem
ឯកសារយោង ។នៅក្នុងពិធីផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅសិក្សាកុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ និងការប្រើប្រាស់សាកល្បងកុំព្យូទ័រតម្លៃទាបក្នុងក្របខណ្ឌអភិវឌ្ឍផែនការមេបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសម្រាប់វិស័យអប់រំ ដែលបានប្រារព្ធធ្វើកាលទីថ្ងៃទី ២២ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០០៨ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានផ្ដល់នូវសៀវភៅសិក្សាកុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរសម្រាប់គ្រប់សាលារៀន សកលវិទ្យាល័យ និងមជ្ឍមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការដែលមានកុំព្យូទ័រទាំងអស់ ។
សៀវភៅសិក្សាថ្មីនេះបង្រៀនពីការប្រើប្រាស់កម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរមានដូចជា ៖ កម្មវិធីការិយាល័យខ្មែរ (OpenOffice) មេខលា (Firefox) និងមយូរា (Thunderbird) ដែលត្រូវបានបកប្រែជាភាសាខ្មែរយ៉ាងពេញលេញ ។ វាចំណាយពេល ៨ ខែ ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ ICT ដែលបង្រៀននៅវិទ្យាល័យទាំងអស់ដែលមានកុំព្យូទ័រ គ្រូបង្គោល ICT ទាំងអស់ដែលមកពីមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការ អំពីរបៀបបង្រៀនកម្មវិធីប្រភេទនេះ ព្រមទាំងរបៀបថែទាំកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេទៀតផង ។ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានចែកចាយរួមជាមួយនឹងលិខិតចេញពីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដោយបញ្ជាក់ថាចាប់ពីពេលនេះតទៅសៀវភៅទាំងនេះគឺជាឯកសារសម្រាប់បង្រៀន ។
មូលហេតុដ៏សំខាន់ក្នុងការប្ដូរនេះ គឺការប្រើភាសាខ្មែរនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ។ ចំណេះដឹងផ្នែកភាសាអង់គ្លេសនៅតាមសាលារៀនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពិតជានៅមានកម្រិតទាប ។ ការប្រើភាសាខ្មែរដើម្បីបង្រៀនអំពីការប្រើកុំព្យូទ័រគឺកាត់បន្ថយនូវតម្រូវការដើម្បីសិក្សាភាសាអង់គ្លេស បង្កើតនូវការសិក្សាដ៏មានប្រយោជន៍ដែលនឹងមិនងាយភ្លេច និងផ្ដល់នូវឳកាសស្មើគ្នាដល់តំបន់ជនបទ ឬសិស្សដែលគ្មានលទ្ធភាពទៅសិក្សាភាសាអង់គ្លេសជាជំនាញ ។
កុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ ដែលបានមកពីកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ បំបែកជំនាញនៃ "ភាសាទី ២" ពីជំនាញនៃ "ការប្រើកុំព្យូទ័រ", ដោយអនុញ្ញាតឲ្យសិស្សធ្វើការដោយខ្លួនគេដោយឯករាជ្យ និងប្រើជំនាញកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេដើម្បីប្រើកុំព្យូទ័រពេលក្រោយដើម្បីរៀនភាសាអង់គ្លេស ។
ដូច្នេះ ប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសទី ១ នៅក្នុងពិភពលោកដែលប្ដូរទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួនមកបង្រៀនតែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃប៉ុណ្ណោះ ។
និន្នាការនៃការប្ដូរទៅរក FOSS បានចាប់ផ្ដើមពីបណ្ដារប្រទេសមួយចំនួនដូចជា អេស្ប៉ាញ ឥណ្ឌា ឬប្រេស៊ីល ហាក់បីដូចជាពិបាកក្នុងការបញ្ឈប់ណាស់ ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ដែលថាវាជាប្រទេសតូចមួយដែលមានធនធានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចប្ដូរទាំងស្រុងនៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួន ដែលបានជម្រុញដោយតម្រូវនៃការប្រើភាសាផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដូចនឹងបណ្ដារប្រទេសធំៗដែលគ្មានបញ្ហាដែរ ព្រោះថាទីផ្សាររបស់ពួកគេចាប់អារម្មណ៍លើក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មវិធីដែលមានកម្មសិទ្ធិ ដូចជា ម៉ៃក្រូសូហ្វ (Microsoft) ដើម្បីបង្កើតនូវការបកប្រែ ។ សម្រាប់ប្រទេសដែលមានការសន្សំសំចៃ មិនចាប់អារម្មណ៍ ការទទួលខុសត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃផ្ទាល់របស់ពួកគេ និងអាចថ្លែងអំណរគុណដល់សេរីក្នុងការកែប្រែ និងបកប្រែតែប៉ុណ្ណោះ ដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ ។
ការផ្លាស់ប្ដូរតែតែងពិបាក សូម្បីតែនៅពេលវានាំមកនូវគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនក៏ដោយ ។ ការមិនស្ដាប់បង្គាប់ និងភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរគឺជាឧបសគ្គដ៏សំខាន់ និងដូច្នេះមានតែការជម្រុញដ៏ខ្លាំងបំផុតប៉ុណ្ណោះអាចផ្លាស់ប្ដូរបាន ។ នៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក យើងកំពុងឃើញការផ្លាស់ប្ដូរដែលបានធ្វើដោយចំណាប់អារម្មណ៍នៃការស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់តម្លៃថោក សុវត្ថិភាព និងភាពឯករាជ្យខ្ពស់ ។ ប៉ុន្តែគ្មានគុណសម្បត្តិក្នុងចំណោមគុណសម្បត្តិទាំងនេះគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតការទាមទារសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកប្រើ ។ ភាសាហាក់បីដូចជា ជាកត្តាតែមួយគត់ដែលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរ ព្រោះថាមានការខ្វះខាតកម្មវិធីនៅក្នុងមូលដ្ឋានក្នុងដំណើរការរៀន និងប្រើវា ។ យ៉ាងដូច្នេះហើយ ការភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកដែលប្រើកម្មវិធីរួចហើយ គឺតែងតែជាឧបសគ្គមួយដ៏សំខាន់ក្នុងចំណោមឧបសគ្គដែលមាន ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយល់នូវតម្រូវការ និងបានគាំទ្រយ៉ាងសាទរនូវការផ្លាស់ប្ដូរនេះ វាជាការបើកទ្វារសម្រាប់បច្ចេវិទ្យាទៅកាន់ផ្នែកដ៏ធំមួយដែលសិស្សជាច្រើននាក់របស់ខ្លួនដែលពីមុនបានបោះបង់ចោល ។
ការបកប្រែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរបានចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ ដោយ KhmerOS ជាគម្រោងដែលស្ថិតក្រោមកិច្ចសហការណ៍រវាងវិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ និងអាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យា គមនាគមន៍ ព័ត៌មានវិទ្យា (NiDA) ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ កម្មវិធីជាមូលដ្ឋានត្រូវបានបកប្រែ ចាប់ផ្ដើមចែកចាយ និងបង្រៀនដល់គ្រូ និងមន្ត្រីរាជការ ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ និងក្រសួងអប់រំ បានបង្កើតនូវកម្មវិធីសាលារៀនបើកចំហ ដែលជាគម្រោងផ្ដួចផ្ដើមប្រើកុំព្យូទ័រដើម្បីលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំ ។ ដំណាក់កាលទី ១ នៃគម្រោងនេះបានបញ្ចប់ដោយមានការផ្លាស់ប្ដូរប្រព័ន្ធអប់រំដើម្បីបង្រៀនកម្មវិធីកុំព្យូទ័រភាសាខ្មែឬ ។ ជំហានបន្ទាប់គឺការអភិវឌ្ឍផែនការមេសម្រាប់ ICT ក្នុងវិស័យអប់រំ ដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវដែលកម្មវិធីនឹងអនុវត្តក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ដោយមានគោលបំណងដើម្បីប្រាកដនូវចីរភាពនៃកម្មវិធីរបស់ផែនការមេ ដែលនឹងដាក់ឲ្យប្រើចន្លោះឆ្នាំ ២០០៨ និង ២០១២ ហើយដំណាក់កាលទី ៣ និងជាដំណាក់កាលចុងក្រោយរបស់កម្មវិធីសាលារៀនបើកចំហ ។
ឯកសារយោង ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ
លិខិតពីក្រសួងដល់មន្ត្រីក្រោមឳវាទរបស់ខ្លួន
សន្ទរកថារបស់ ឯកឧត្តម អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ ក្នុងពិធីចែកចាយ ។
សៀវភៅសិក្សាថ្មីនេះបង្រៀនពីការប្រើប្រាស់កម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរមានដូចជា ៖ កម្មវិធីការិយាល័យខ្មែរ (OpenOffice) មេខលា (Firefox) និងមយូរា (Thunderbird) ដែលត្រូវបានបកប្រែជាភាសាខ្មែរយ៉ាងពេញលេញ ។ វាចំណាយពេល ៨ ខែ ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ ICT ដែលបង្រៀននៅវិទ្យាល័យទាំងអស់ដែលមានកុំព្យូទ័រ គ្រូបង្គោល ICT ទាំងអស់ដែលមកពីមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យ និងវិក្រឹតការ អំពីរបៀបបង្រៀនកម្មវិធីប្រភេទនេះ ព្រមទាំងរបៀបថែទាំកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេទៀតផង ។ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានចែកចាយរួមជាមួយនឹងលិខិតចេញពីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដោយបញ្ជាក់ថាចាប់ពីពេលនេះតទៅសៀវភៅទាំងនេះគឺជាឯកសារសម្រាប់បង្រៀន ។
មូលហេតុដ៏សំខាន់ក្នុងការប្ដូរនេះ គឺការប្រើភាសាខ្មែរនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ។ ចំណេះដឹងផ្នែកភាសាអង់គ្លេសនៅតាមសាលារៀនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពិតជានៅមានកម្រិតទាប ។ ការប្រើភាសាខ្មែរដើម្បីបង្រៀនអំពីការប្រើកុំព្យូទ័រគឺកាត់បន្ថយនូវតម្រូវការដើម្បីសិក្សាភាសាអង់គ្លេស បង្កើតនូវការសិក្សាដ៏មានប្រយោជន៍ដែលនឹងមិនងាយភ្លេច និងផ្ដល់នូវឳកាសស្មើគ្នាដល់តំបន់ជនបទ ឬសិស្សដែលគ្មានលទ្ធភាពទៅសិក្សាភាសាអង់គ្លេសជាជំនាញ ។កុំព្យូទ័រជាភាសាខ្មែរ ដែលបានមកពីកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ បំបែកជំនាញនៃ "ភាសាទី ២" ពីជំនាញនៃ "ការប្រើកុំព្យូទ័រ", ដោយអនុញ្ញាតឲ្យសិស្សធ្វើការដោយខ្លួនគេដោយឯករាជ្យ និងប្រើជំនាញកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេដើម្បីប្រើកុំព្យូទ័រពេលក្រោយដើម្បីរៀនភាសាអង់គ្លេស ។
ដូច្នេះ ប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសទី ១ នៅក្នុងពិភពលោកដែលប្ដូរទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួនមកបង្រៀនតែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃប៉ុណ្ណោះ ។
និន្នាការនៃការប្ដូរទៅរក FOSS បានចាប់ផ្ដើមពីបណ្ដារប្រទេសមួយចំនួនដូចជា អេស្ប៉ាញ ឥណ្ឌា ឬប្រេស៊ីល ហាក់បីដូចជាពិបាកក្នុងការបញ្ឈប់ណាស់ ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ដែលថាវាជាប្រទេសតូចមួយដែលមានធនធានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចប្ដូរទាំងស្រុងនៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ខ្លួន ដែលបានជម្រុញដោយតម្រូវនៃការប្រើភាសាផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដូចនឹងបណ្ដារប្រទេសធំៗដែលគ្មានបញ្ហាដែរ ព្រោះថាទីផ្សាររបស់ពួកគេចាប់អារម្មណ៍លើក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មវិធីដែលមានកម្មសិទ្ធិ ដូចជា ម៉ៃក្រូសូហ្វ (Microsoft) ដើម្បីបង្កើតនូវការបកប្រែ ។ សម្រាប់ប្រទេសដែលមានការសន្សំសំចៃ មិនចាប់អារម្មណ៍ ការទទួលខុសត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃផ្ទាល់របស់ពួកគេ និងអាចថ្លែងអំណរគុណដល់សេរីក្នុងការកែប្រែ និងបកប្រែតែប៉ុណ្ណោះ ដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃ ។
ការផ្លាស់ប្ដូរតែតែងពិបាក សូម្បីតែនៅពេលវានាំមកនូវគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនក៏ដោយ ។ ការមិនស្ដាប់បង្គាប់ និងភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរគឺជាឧបសគ្គដ៏សំខាន់ និងដូច្នេះមានតែការជម្រុញដ៏ខ្លាំងបំផុតប៉ុណ្ណោះអាចផ្លាស់ប្ដូរបាន ។ នៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក យើងកំពុងឃើញការផ្លាស់ប្ដូរដែលបានធ្វើដោយចំណាប់អារម្មណ៍នៃការស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់តម្លៃថោក សុវត្ថិភាព និងភាពឯករាជ្យខ្ពស់ ។ ប៉ុន្តែគ្មានគុណសម្បត្តិក្នុងចំណោមគុណសម្បត្តិទាំងនេះគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតការទាមទារសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកប្រើ ។ ភាសាហាក់បីដូចជា ជាកត្តាតែមួយគត់ដែលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរ ព្រោះថាមានការខ្វះខាតកម្មវិធីនៅក្នុងមូលដ្ឋានក្នុងដំណើរការរៀន និងប្រើវា ។ យ៉ាងដូច្នេះហើយ ការភ័យខ្លាចក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរដោយអ្នកដែលប្រើកម្មវិធីរួចហើយ គឺតែងតែជាឧបសគ្គមួយដ៏សំខាន់ក្នុងចំណោមឧបសគ្គដែលមាន ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយល់នូវតម្រូវការ និងបានគាំទ្រយ៉ាងសាទរនូវការផ្លាស់ប្ដូរនេះ វាជាការបើកទ្វារសម្រាប់បច្ចេវិទ្យាទៅកាន់ផ្នែកដ៏ធំមួយដែលសិស្សជាច្រើននាក់របស់ខ្លួនដែលពីមុនបានបោះបង់ចោល ។
ការបកប្រែកម្មវិធីប្រភពកូដចំហ និងឥតគិតថ្លៃជាភាសាខ្មែរបានចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ ដោយ KhmerOS ជាគម្រោងដែលស្ថិតក្រោមកិច្ចសហការណ៍រវាងវិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ និងអាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យា គមនាគមន៍ ព័ត៌មានវិទ្យា (NiDA) ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ កម្មវិធីជាមូលដ្ឋានត្រូវបានបកប្រែ ចាប់ផ្ដើមចែកចាយ និងបង្រៀនដល់គ្រូ និងមន្ត្រីរាជការ ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ និងក្រសួងអប់រំ បានបង្កើតនូវកម្មវិធីសាលារៀនបើកចំហ ដែលជាគម្រោងផ្ដួចផ្ដើមប្រើកុំព្យូទ័រដើម្បីលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំ ។ ដំណាក់កាលទី ១ នៃគម្រោងនេះបានបញ្ចប់ដោយមានការផ្លាស់ប្ដូរប្រព័ន្ធអប់រំដើម្បីបង្រៀនកម្មវិធីកុំព្យូទ័រភាសាខ្មែឬ ។ ជំហានបន្ទាប់គឺការអភិវឌ្ឍផែនការមេសម្រាប់ ICT ក្នុងវិស័យអប់រំ ដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវដែលកម្មវិធីនឹងអនុវត្តក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ដោយមានគោលបំណងដើម្បីប្រាកដនូវចីរភាពនៃកម្មវិធីរបស់ផែនការមេ ដែលនឹងដាក់ឲ្យប្រើចន្លោះឆ្នាំ ២០០៨ និង ២០១២ ហើយដំណាក់កាលទី ៣ និងជាដំណាក់កាលចុងក្រោយរបស់កម្មវិធីសាលារៀនបើកចំហ ។
ឯកសារយោង ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ
លិខិតពីក្រសួងដល់មន្ត្រីក្រោមឳវាទរបស់ខ្លួន
សន្ទរកថារបស់ ឯកឧត្តម អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ ក្នុងពិធីចែកចាយ ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ
លិខិតពីក្រសួងដល់មន្ត្រីក្រោមឳវាទរបស់ខ្លួន
សន្ទរកថារបស់ ឯកឧត្តម អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ ក្នុងពិធីចែកចាយ ។
