ស្រុកកំពង់លាវ
ដោយវិគីភីឌា
ស្រុកកំពង់លាវ ជាស្រុកមួយនៅខេត្តព្រៃវែងនៅចំកណ្ដាលទីរួមខេត្តហើយមានព្រុំប្រទល់ជាប់និងស្រុកព្រៃវែង ស្រុកពាមរក៍ ស្រុកពារាំង និងស្រុកមាសាង ដែលមានមនុស្សប្រកបរបរ និង រស់នៅច្រើន។ ស្រុកកំពង់លាវមានតំបន់ទេសចរណ៍៖
១.តំបន់មាត់ទន្លេ(ចុងប៉ម)ដែលមានទីតាំងនៅក្បែរទីរួមខេត្ត ចម្ងាយប្រហែល៥០ម៉ែត្រពីផ្សារព្រៃវែង។ជាតំបន់មួយដែលប្រជាពលរដ្ឋ មន្រ្តីរាជការ អាជិវករ សិស្សានុសិស្ស...ភាគច្រើនតែងនិយមទៅកំសាន្តដូចជា៖ អង្គុយលេងជជែកកំសាន្តតាមកៅអី ពិភាក្សាការងារ ញុំាចំនីអាហារ លេងទឹក ស្ទួចត្រី ហើយអាចស្រូបខ្យល់ឪកាសដ៏បរិសុទ្ធគ្រប់ពេលវេលា។ ជាពិសេសរៀងរាល់ឆ្នាំ នៅថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ តែងតែមានការប្រណាំងទូកងលេងកំសាន្តនៅពេលថ្ងៃ និងបណ្ដែតប្រទីបនៅពេលយប់។ រីឯថ្ងៃចេញព្រះវស្សាក៏មានការប្រណាំងទូកងដែរ ប៉ុន្តែជាការប្រណាំងលក្ខណៈការកំសាន្តផង និងលក្ខណៈដណ្ដើមយកជ័យលេភីលេខមួយ លេខពីរ លេខបីដើម្បីទៅប្រណាំងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ នាថ្ងៃបុណ្យអុំទូក អកអំបុក និង សំពះព្រះខែ។
២.សួនកំសាន្ត(ស្តួក)មានទីតាំងនៅចំកណ្ដាលទីរូមខេត្ត ជាកន្លែងដែលប្រជាជន (ពិសេសយុវវយ័) តែងទៅកំសាន្ត ក្រោយពេល សម្រាកពីការងារ ការសិក្សា ឬ អាជីវកម្មផ្សេងៗ នៅពេលល្ងាចៗ ព្រោះពេលល្ងាចជាវេលាដែលត្រជាក់ ខ្យល់បរិសុទ្ធ និងមានភ្លើងចំរុះពណ៍ស្រស់ស្អាត គួរឲ្យចង់គយគន់ ជាពិសេសគឺសម្បូរទៅ ដោយចំនីអាហារ ភេសជ្ជៈ បង្អែម.....ជាច្រើន
៣.វាលខ្សាច់ជើងទឹក ជាតំបន់ដែលមានវាលខ្សាច់សក្បុសយ៉ាងធំនៅជាប់មាត់ប្រាំងទន្លេ សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ សិស្សានុសិស្ស យុវវ័យ តែងតែទៅកំសាន្ត ដោយអង្គុយក្រោយដើមឈើ ញុំាចំនីអាហារ លេងកីឡាដូចជាបាល់ទាត់ បាល់ទះ វាយសី ទាត់សី ឬ លេងល្បែងផ្សេងៗ.....។តំបន់ឆ្នេខ្សាច់នៅទីនោះគឺមិនខុសពីតំបន់មាត់ទន្លេប៉ុន្មានទេ តែទីនោះពុំសូវមានកន្លែងស្អាត និង ត្រជាក់តែពេលថ្ងៃរសៀលរហូត ដល់ពេលល្ងាច។នៅខាងលិចជាប់វាលខ្សាច់ទីនោះមានប្រជាជនកសិករធ្វើស្រែប្រាំងរាប់រយហិតា។ពេលដែលប្រជាជនចាប់ផ្ដើមធ្វើ មើលទៅវាលស្រែ មានសភាពជាជួរៗ ត្រូវតាមប្លង់ប្រៀបបានដូចជាបន្ទាត់។ ពេលស្រូវចាប់ផ្ដើមលូតលាស់ ហាក់មានសភាពខៀវស្រងាត់ ទន់ភ្លន់រូមជាមួយនឹងខ្យល់ដែលបក់មករវិចៗ។ រីឯរដូវស្រូវទុំវិញ គឺស្រូវទាំងអស់មានលក្ខណៈល្អ គ្រាប់ស្រូវធំៗច្រើនហើយធ្ងន់ធ្លាក់ដល់ក្រោម ពិសេសគឺមានពណ៌ចាំងដូចមាសដែលអមជាមួយនឹង ក្លឹនក្រអូបនៃស្រូវទុំតាមរយះខ្យល់បក់ផងដែរ។ពេលព្រះអាទិត្យរៀបលិច ហើយចាំងមកនូវពណ៌ស្រូវដូវមាស គឺជាពេលដែលស្រស់ស្អាត និងពិសេសបំផុត។
'រួមមាន ៨ ឃុំ ៖
- ឃុំបារាយណ៍
- ឃុំជើងទឹក
- ឃុំកំពង់លាវ
- ឃុំពោធិរៀង
- ឃុំព្រែកអន្ទះ
- ឃុំព្រែកជ្រៃ
- ឃុំព្រៃកន្លោង
ប្រវត្តិរបស់ស្រុកបាភ្នំ នៅខេត្តព្រៃវែង
ថ្ងៃខែបញ្ចូល19/06/2012 បញ្ចូលដោយ ly sovannyនៅក្នុងផ្នែក ប្រវត្តិសាស្រ្ត - ប្រាសាទបុរាណ .
ជាយូរលង់ណាស់មកហើយ ស្រុកបាភ្នំកកើតឡើងដោយមានឈ្មោះថា នគរបាភ្នំ ។ នគរនេះព្រះមហាក្សត្រជាអ្នកគ្រប់គ្រង ហើយដឹកនាំដោយមេទ័ពស្រី និងប្រុសយ៉ាងខ្លាំងពូកែ លើតំបន់អាណាខេត្តនានាទាំងអស់ ។ទ័ពការពារនគរបាភ្នំមានទ័ពបា និងទ័ពមេជាច្រើន ហើយបណ្តាទ័ពបរទេស បាក់ខ្លបខ្លាចទ័ពនគរបាភ្នំ ។ នៅសម័យនោះគឺស្រីទេ ដែលដណ្តឹងប្រុស ។ ម្យ៉ាងទៀតទ័ពបានិងទ័ពមេ តែងតែប្រឡងប្រជែងគ្នា លើការងារបំរើនគរ ហើយនាំគ្នាពូនភ្នំប្រឡងប្រជែង ។ ខាងបាគេពូនភ្នំខាងបា ខាងមេដែងគេពូនខាងមេដែង និងសន្មតផ្កាយព្រឹករះគឺឈប់សំរាកពូនភ្នំ ។ ពេលនោះទ័ពខាងមេ ដែលមានល្បិចចង់ឈ្នះទ័ពខាងបា បានធ្វើគោមហោះមួយខ្ពស់នៅខាងគេ ។ ខាងបាកាលមើលឃើញគោមនោះរះឡើង ស្មានថាផ្កាយព្រឹករះ ក៏ឈប់សំរាកពូនភ្នំ ។ ខាងទ័ពមេដែង គេនៅតែពូនភ្នំដល់ផ្កាយព្រឹករះ ។ ដូច្នេះខាងមេដែងគេពូនភ្នំ បានខ្ពស់ជាងខាងទ័ពបា ។ គេបន្តប្រឡងប្រជែងគ្នាខាងបាញ់ធ្នូ ទៅវិញទៅមកទៀត ។ ខាងទ័ពបាគេកាច់ឈើល្អៗ ធ្វើព្រួញបាញ់ទៅខាងមេដែង ជាប់នាមថាភ្នំឈើកាច់ ។ ម្លោះហើយខាងភ្នំមេដែង មានដើមឈើល្អពុ ដុះរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ខាងទ័ពភ្នំមេដែងគេកាច់ឈើតូចតាចមិនល្អ ធ្វើព្រួញបាញ់មកខាងទ័ពភ្នំបា ។ ម្លោះហើយភ្នំឈើកាច់មានដើមឈើតូចតាច ទាបមិនល្អដុះរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ជាប់នាមមកថាបាភ្នំ និងភ្នំមេដែង ។
បណ្តាទ័ពភ្នំបា និងភ្នំមេដែង បន្តប្រឡងប្រជែងមហិទ្ធិរិទ្ធ ដោយភ្នំបា ប្រើដំរីស្តរទៅពិតភ្នំមេដែង បាក់មួយជំហៀងខាងជើង ឯទ័ពខាងភ្នំមេដែង ប្រើមាន់សម្រាប់កកាយភ្នំបា ឲ្យរតាត់រតាយគ្នីគ្នាៗ ដូចជាភ្នំមាន់កាយក្លាយមកជាភ្នំធម្មាការជាដើម ។
មេទ័ពមួយមានមហិទ្ធិរិទ្ធខ្លាំងពូកែឈ្មោះ តេជោ ប្រពន្ធឈ្មោះ រ័ត្ន ជាសិស្សសំណប់ចិត្តរបស់ព្រះមហាក្សត្រ គ្រប់គ្រងទាំងអស់ ។ តេជោ នាង រ័ត្ន មានកូនប្រុសមួយឈ្មោះ មគ្គរីផល បញ្ជូនឲ្យទៅបំពេញវិជ្ជានៅសាលាទ័ពនគរក្រិច ។ ស្តេចក្រិចទទួលរាប់អានស្រឡាញ់មគ្គរីផលណាស់ ដោយប្រគល់មគ្គរីផលឲ្យមេទ័ពក្រិចម្នាក់ដែលជាអាចារ្យទេសាបាមោក បង្ហាត់បង្រៀនក្បួនវេទមន្ត និងក្បួនចំបាំងសាងសង់ផងទាំងឡាយ ។ មគ្គរីផល រៀនសូត្រពូកែលើសសិស្សដ៏ទៃ ពេលនោះស្តេចក្រិចនិងអាចារ្យទេសាបាមោក ទ្រង់សព្វព្រះហឫទ័យនិងស្រឡាញ់ មគ្គរីផល ណាស់ ។ ស្តេចក្រិចទ្រង់បញ្ជាឲ្យមេទ័ពក្រិច គឺអាចារ្យទេសាបាមោកខាងលើនេះរកល្បិចយ៉ាងណា កុំឲ្យ មគ្គរីផល វិលត្រឡប់មកនគរបាភ្នំវិញ ។ មេទ័ពក្រិចមានកូនក្រមុំមួយឈ្មោះ មេ ស គាត់នឹងផ្សំផ្គុំឲ្យ មគ្គរីផល ចុះកិច្ចសន្យាថា អ្នកឯងត្រូវនៅនគរក្រិច កុំវិលត្រឡប់ទៅនគរវិញ ។ ស្តេចក្រិចនឹងតែងតាំងអ្នកឯងជាមេទ័ពក្រិច យើងជាមេទ័ពក្រិច ជាគ្រូនឹងប្រគល់នាទីជាមេទ័ព ទៅឲ្យអ្នកឯង ហើយលើកកូនក្រមុំយើងទៅឲ្យអ្នកឯងទៀត ។ តែបើអ្នកឯងក្បត់និងកិច្ចសន្យា យើងនឹងកាត់ក្បាលអ្នកឯងចោល ។ ពេលនោះ មគ្គរីផល ខ្លាចលោកអាចារ្យទេសាបាមោកជាគ្រូណាស់ក៏យល់ព្រមតាមកិច្ចសន្យា ។ មគ្គរីផល ត្រូវបានតែងតាំងជាមេទ័ពក្រិច ហើយនិងបានផ្សំផ្គុំជាមួយនាង មេ ស ជាប្រពន្ធអស់រយៈកាលបីឆ្នាំ មានកូនប្រុសមួយឈ្មោះ គរីជោត ។
កាលនោះនគរភ្នំមានកើតសឹកសង្គ្រាម និងទ័ពជិតខាងឈ្លានពាន ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំ បានត្រាស់បញ្ជាឲ្យតេជោ វ័យចាស់ប្រមូលពលវាយបង្រា្កបសត្រូវ ។ ឆ្លៀតឱកាសនោះតេជោគាត់បានផ្ញើសំបុត្រមួយទៅ មគ្គរីផល ជាកូនបញ្ជាក់ថា ឪពុកមានជំងឺជាទម្ងន់ ។ មគ្គរីផល បានទទួលសំបុត្រឪពុកហើយ ក៏តក់ក្រហល់នឹងឪពុក ម្តាយ និងនគរកំណើត គិតវិលត្រឡប់មកនគរកំណើតភ្លាម តែភ័យខ្លាចនិងកិច្ចសន្យាឪពុកក្មេក ហើយក៏សំរេចចិត្តរត់ចោលប្រពន្ធកូន មកដល់នគរភ្នំ ជាស្រុកកំណើតវិញជួបជុំឪពុកម្តាយ ។ ពេលនោះតេជោនិងនាង រ័ត្ន ជាឪពុកម្តាយបាននាំ មគ្គរីផល ទៅបង្គំគាល់ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំ នៅប្រាសាទច័ន្ទឆាយយា ។ ស្តេចនគរភ្នំទ្រង់សព្វព្រះទ័យ តែងតាំង មគ្គរីផល ជាមេទ័ពនគរភ្នំ ហើយជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំផង ឯលោកតេជោ ព្រះមហាក្សត្រតែងតាំងជាឧកញ៉ាធម្មាតេជោ អមព្រះមហាក្សត្រ ។ ពេលនោះព្រះមហាក្សត្រទ្រង់បញ្ជា ឧកញ៉ាធម្មាតេជោ និងមគ្គរីផល ប្រមូលទ័ព មានទ័ពដំរី ទ័ពដំបងដែក ស្នរលំពែង ទ័ពទូងស្គរ ធ្នូ ស្នា ទ័ពបោសលាន ដើម្បីទៅបង្ក្រាបទ័ពឈ្លានពាន ។ ពេលនោះទ័ពបរទេស ត្រូវបរាជ័យ បាក់ខ្លបខ្លាច ពីនគរភ្នំ ។ ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំទ្រង់សព្វព្រះហរទ័យ ត្រាស់បញ្ជាឲ្យទ័ពរក្សាជ័យជំនះ ។ ដូចនេះទ័ពត្រូវបោះពង្រាយជុំវិញនគរភ្នំ មានតាំងមុខភ្នំ ព្រៃដំរី រហូតដល់ភ្នំមេដែង ។
ឯស្តេចនគរក្រិចកាលបើដឹងថា មគ្គរីផល រត់ចោលនគរក្រិច ប្រពន្ធ កូន ហើយក្បត់និងកិច្ចសន្យា ក៏ត្រាស់បញ្ជាឲ្យមេទ័ពក្រិច ដែលជាអាចារ្យទេសាបាមោក និងជាឪពុកក្មេក មគ្គរីផល ឲ្យមានវិធានការតាមសម្លាប់ មគ្គរីផល ។ អាចារ្យទេសាបាមោកក៏ធ្វើហិបយន្តមួយ ថ្វាយស្តេចក្រិច និងផ្ញើរសារមកស្តេចនគរភ្នំ ដោយសង្ក់តធ្ងន់ថា ហិបយន្តអ្នកខ្លាំងពូកែទើបអាចបើកបាន ។ បើបើកមិនបានទេ នគរក្រិចនិងលើកទ័ពមកកំទេចនគរភ្នំដាក់ជាចំណុះ ។ ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំ ក៏បានរិះរកអ្នកខ្លាំងពូកែដើម្បីបើកហិបនោះ ។ ពេលនោះ មគ្គរីផល ដឹងខ្លួនថា ហិបយន្តនេះច្បាស់ជាឪពុកក្មេក ផ្ញើរឲ្យមកកាត់ក្បាលគាត់ហើយ ហើយហិបនេះមានតែរូបគាត់ទេទើបបើកបាន ។ មគ្គរីផល ស្រឡាញ់នគរនិងព្រះមហាក្សត្រ បាននិយាយដំណើររឿងនេះ ជូនឧកញ៉ាតេជោជាឪពុកស្តាប់ ។ ឧកញ៉ាធម្មាតេជោ ក៏នាំដំណឹងនេះទៅបង្គំគាល់ស្តេច ។ ស្តេចទ្រង់ត្រាស់បញ្ជាឲ្យនាម៉ឺន សព្វមន្ត្រីនិងពលទាំងអស់ ដង្ហែរ មគ្គរីផល ចូលបង្គំគាល់ស្តេច នៅប្រាសាទ ច័ន្ទឆាយា ហើយស្តេចត្រាស់បញ្ជាឲ្យ មគ្គរីផល បើកហិបនោះភ្លាម ។ ពេលនោះហិបយន្តបើកបាន ក៏ម៉ាស៊ីនយន្តកាត់ក្បាលមគ្គរីផល ធ្លាក់ចូលក្នុងហិបរួចត្រឡប់វិញ ទៅនគរក្រិច ។ ព្រះមហាក្សត្រនគរភ្នំនាម៉ឺនសព្វមន្ត្រី បណ្តាមេទ័ពនិងពលទ័ពទាំងអស់ រន្ធត់ស្មារតីនិងស្តាយ មគ្គរីផល ។ ស្តេចទ្រង់ត្រាស់បញ្ជាឲ្យតំកល់សព មគ្គរីផល នៅប្រាសាទ ច័ន្ទឆាយា ដោយធ្វើបុណ្យឧទិសចំនួន ៧ ថ្ងៃ ៧ យប់ ហើយទ្រង់ត្រាស់បញ្ជាកំណត់បុណ្យរំលឹក វិញ្ញាណខក្ខ័ន្ធ មគ្គរីផល ចំនួន៣ថ្ងៃជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយប្រគល់អាណាខេត្តតំបន់ បណ្តាមេទ័ព ត្រូវនាំសួយសារអាករនិងរៀបចំបុណ្យនេះ ហើយត្រូវយកមនុស្សអស់ជីវិតមកកាត់ក្បាលបូជាយញ្ញ គោរពបូជាជូនវិញ្ញាណខក្ខ័ន្ធមគ្គរីផល ដែលអ្នកខ្លាំងពូកែស្នេហាជាតិ ។ តំណរក្រោយមក គេធ្វើបុណ្យនៅថ្ងៃ ១៣.១៤.១៥ កើតខែជេស្ឋ រៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយហៅថា បុណ្យឡើងអ្នកតា ។
ឯនាង មេ ស និង គរីជោតជាកូន នៅឯនគរក្រិចដឹងថាប្តីនិងជាឪពុក ត្រូវហិបយន្តរបស់ឪពុក និងជីតាកាត់ក្បាល យកទៅនគរក្រិចហើយនោះ មានការសោកស្តាយអាណិតប្តី ក៏នាំគ្នាមកដល់នគរភ្នំពេលដែលនគរភ្នំកំពុងតំកល់សព មគ្គរីផល ធ្វើបុណ្យ ។ ពេលនោះឧកញ៉ា ធម្មាតេជោ និងនាង រ័ត្ន ជាឪពុកក្មេកនាំនាង មេស និង គរីជោត ជាកូនប្រសារ និងជាចៅ ទៅថ្វាយបង្គំគាល់ព្រះមហាក្សត្រនៅប្រាសាទច័ន្ទឆាយា ។
ស្តេចទ្រង់ជ្រាបហើយសព្វព្រះទ័យ តែងតាំងនាង មេ ស ជាមេទ័ពនគរភ្នំ ជំនួសមគ្គរីផល ជាប្តី និង គរីជោត ជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់នាង មេ ស ជាម្តាយ ។ នាង មេ ស និង គរីជោត បានទៅឃើញសាកសពប្តី ដែលតំកល់ធ្វើបុណ្យនៅប្រាសាទ ច័ន្ទឆាយា រយៈកាល៧ថ្ងៃ ៧ យប់, គរីជោត គិតជប់សពឪពុកឲ្យរស់ឡើងវិញ ដោយយកក្បាលមនុស្សផ្សេងៗ មកតភ្ជាប់និងខ្លួនឪពុក តែរកពុំបាន ។ ពេលនោះស្តេចទ្រង់ត្រាស់បញ្ជាឲ្យនាង មេ ស និង គរីជោត ដើរត្រួតពលទាំងអស់ បានឃើញដំរីមួយ ហើយកាត់ក្បាលដំរីនោះ មកជប់តភ្ជាប់ខ្លួនឪពុក នៅព្រៃជុបខាងលិចភ្នំ សព្វថ្ងៃហៅថាព្រៃជុប ។ ឪពុកបានរស់ឡើងវិញ តែខ្លួនជាមនុស្សក្បាលជាសត្វដំរី ហើយគេហៅថា គណេស ។ នាង មេ ស ជាមេទ័ពនគរភ្នំ និង គរីជោត បានបំរើស្តេចបំរើទ័ព និងប្រជាពលករ បានសុខក្សេមក្សាន្ត សម្បូររុងរឿង ដោយអនុវត្តតាមព្រះរាជបញ្ជាបុណ្យ រំលឹកគុណ មគ្គរីផល ដែលតមកហៅថា បុណ្យឡើងអ្នកតា ។
ប្រវត្តិនគរបាភ្នំ ក្លាយមកជាអាណាខេត្តបាភ្នំ ហើយមកជាស្រុកបាភ្នំ ។ ចៅហ្វាយអាណាខេត្ត ឬស្រុកមានងារជាប់ថា អ្នកឧកញ៉ាធម្មាតេជោ ឬចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំ មានត្រារូបហនុមាន › ។
( និទានដោយលោក ឯម សាគុណ អាយុ៥៨ឆ្នាំ មានទីលំនៅនៅភូមិឈើកាច់ ស្រុកបារភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង នៅឆ្នាំ១៩៩៥ តាមលំនាំនៃសាស្ត្រាស្លឹករឹត ដែលមុនសង្គ្រាមនៅឆ្នាំ១៩៦២ បានតំកល់នៅវត្តសេរិសន្ធាយ ឃុំធាយ ស្រុកបារភ្នំ ។ តែឥឡូវនេះឯកសារនេះបានបាត់បង់ទៅហើយ) ៕
រមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោង
ជារៀងរាល់ថ្ងៃឈប់សម្រាកចុងសប្តាហ៍ឬថ្ងៃឈប់សម្រាកចំថ្ងៃបុណ្យជាតិធំៗ ប្រជាពលរដ្ឋ មកពីគ្រប់ទិសទី បាននាំគ្នាធ្វើដំណើរទៅកម្សាន្តរមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ ភ្នំហោង ដែលមានទេសភាព ទឹកធ្លាក់ ធម្មជាតិយ៉ាងល្អប្រណីត ។ ក្រៅពីកន្លែង ទេសចរណ៍រមណីយដ្ឋានភ្នំហោងក៏ជាទីកន្លែង អប្បិយជំនឿយ៉ាងពូកែស័ក្តិសិទ្ធិផងដែរ ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើដំណើរទៅ កម្សាន្តនៅទីនោះ មុន ពេលគេនាំគ្នាទៅងូតទឹកលេង ពួកគេបាននាំគ្នា ទៅអុជធូបបន់ស្រន់ និង ឱ្យព្រះសង្ឃដែលគង់ នៅក្នុង ល្អាងភ្នំធ្វើការទស្សន៍ទាយ និង ប្រោះព្រំ ទឹកមន្តឱ្យ បន្ទាប់មកទើបពួកគេនាំគ្នាទៅងូតទឹក លេង ប៉ុន្តែនៅក្នុងរដូវប្រាំងមិនសូវ មានទឹកធ្លាក់ ច្រើននោះទេ ។រមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោងនេះ ត្រូវបានគេកសាងឱ្យទៅជាតំបន់ ទេសចរណ៍នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៧ ។ ជាមួយនឹងការ រៀបចំកសាងរមណីយដ្ឋាន នេះក៏មានការកសាងទីវត្តអារាមនៅទីនោះផងដែរ ដោយមានការរៀបចំជា បន្ទប់ចំនួនបីបន្ទប់ នៅក្នុងល្អាងខាងក្រោមផ្ទាំងថ្មភ្នំដ៏ធំមួយដុះនៅពីលើ នៅ ពេលចុះទៅក្នុងល្អាងខាងក្រោមផ្ទាំងថ្មដ៏ធំនោះមានអារម្មណ៍ ព្រឺព្រួចមែនទែន ហើយមានភាពត្រជាក់បីដូចជានៅក្នុងបន្ទប់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដូច្នោះដែរ ។ រមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោងនេះ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រឃុំទឹកជ្រៅ ក្នុងស្រុកដំបែ ខេត្ត កំពង់ចាម ។
លោក ស៊ាង គឹមសាន អធិការរងប៉ូលិសស្រុកដំបែ ដែលទទួលបន្ទុកថែ រក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ និង សន្តិសុខ នៅរមណីយដ្ឋាន ទេសចរណ៍នេះមានប្រសាសន៍ ថា “ជារៀងរាល់ថ្ងៃចុងសប្តាហ៍គឺថ្ងៃសៅរ៍ ឬ ថ្ងៃអាទិត្យ មានមនុស្សម្នាមកងូត ទឹកលេងជាហូរហែ មិនដែលដាច់នោះទេ ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃបុណ្យជាតិធំៗ ដូចជា បុណ្យ ចូលឆ្នាំខ្មែរ និង បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ មានអ្នកទេសចរជាច្រើនមកលេងទីនេះ ដែលក្នុង មួយថ្ងៃៗមានចំនួនរាប់រយនាក់ មានអ្នកខ្លះបន្ទាប់ពីងូតរួចហើយ គេបាននាំ គ្នាឡើងមកទទួលទានអាហារ សម្រាក លម្ហែកាយបានមួយសន្ទុះ ទើបពួកគេនាំ គ្នាវិលត្រឡប់ទៅផ្ទះសម្បែងរៀងៗខ្លួនវិញ ។
មានអ្នកទេសចរខ្លះដែលមានជំនឿលើអប្បិយជំនឿបាននាំគ្នាចូលទៅក្នុង រូងល្អាងភ្នំ ដើម្បីអុជធូបបន់ស្រន់ និង ឱ្យព្រះសង្ឃ នៅទីនោះប្រោះព្រំទឹកមន្តឱ្យ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងថា នៅទីនេះមានបារមីពូកែស័ក្តិសិទ៉្ធិ ឬ យ៉ាងណានោះទេ តែខ្ញុំ ឃើញអ្នកដែលមាន ជំនឿបាននាំគ្នាទៅអុជធូបបន់ ស្រន់គ្រប់ៗគ្នា មិនថាចាស់ ឬ ក៏ក្មេងនោះទេ ហើយ អ្នកស្រុកភូមិនៅទីនេះក៏មានជំនឿខ្លាំងណាស់ដែរ ជា ពិសេសនៅពេលក្រុមគ្រួសារមានទុក្ខធុរៈផ្សេងៗ ពួក គេនាំគ្នាទៅអុជធូបបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខសប្បាយ ដល់ក្រុមគ្រួសារ របស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន” ។
ទាក់ទងនឹងប្រវត្តិអប្បិយជំនឿនៅរមណីយដ្ឋាន ភ្នំហោងនេះ មិនមាននរណាម្នាក់បានដឹងប្រវត្តិច្បាស់ លាស់ឡើយ ប៉ុន្តែ ព្រះតេជគុណ ស៊ី សាម៉េត ព្រះចៅ អធិការវត្តភ្នំហោងនេះមានសង្ឃដីកាថា “រមណីយ-ដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោងនេះ គឺមានជាយូរ មកហើយ តែ ពេលនោះមិនទាន់មានការរៀបចំឱ្យបានស្អាតដូចជា ពេលនេះទេ ហើយជំនឿនៅទីនេះគឺមានជាយូរមក ហើយ គឺចាប់តាំងពីបរមបុរាណមកម៉្លេះដែលចាស់ៗ ពីដើមបានតំណាលតៗគ្នាមកថា នៅទីនេះមានអ្នកតា សច្ចំនៅថែរក្សាដែល មានបារមីខ្លាំងពូកែខ្លាំងណាស់ប្រសិនបើប្រព្រឹត្តនូវអំពើអ្វីមួយខុសឆ្គង កាន់សច្ចៈមិនបាន បារមីនៅទីនេះមិន អត់ឱនឱ្យទេ ។ នៅក្នុងល្អាងភ្នំនេះចាស់ៗបានតំណាលតៗគ្នាមកថា មានរន្ធមួយ ធ្លាយទៅដល់ប្រទេសវៀតណាម និង ប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែ មិនដឹងជានៅកន្លែងណា នោះទេ ឥឡូវនេះថ្មបាក់ធ្លាក់ជិតអស់ទៅហើយ ។ រាល់ថ្ងៃនេះ ជាពិសេសនៅ ថ្ងៃឈប់សម្រាកមាន ពុទ្ធបរិស័ទមកពីគ្រប់ទិសទីបានធ្វើដំណើរមកកម្សាន្តនៅ រមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោងនេះ ។ ទាក់ទងនឹងអប្បិយជំនឿ កន្លងមកមានពុទ្ធ បរិស័ទមួយចំនួនដែលបានមកបន់ស្រន់នៅចំពោះមុខវត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិដែលថែរក្សា នៅក្នុងល្អាងភ្នំហោងនេះ នៅពេលបានសម្រេចតាមបំណងប្រាថ្នា ពួកគាត់បាន យកបច្ច័យ ឬ ស៊ីម៉ងត៍រាប់តោនមកប្រគេនព្រះសង្ឃនៅទីនេះ ដើម្បីទុកសម្រាប់កសាងទីវត្តអារាមភ្នំហោងនេះ” ។ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកទេសចរក្នុងស្រុកមួយចំនួនដែលបានធ្វើដំណើរ ទៅកម្សាន្តនៅរមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ភ្នំហោង នោះបានធ្វើការរិះគន់ថា នៅផ្នែក ខាងលើល្អាងដែលទឹកហូរធ្លាក់មានសភាពកខ្វក់ ដែលអាជ្ញាធរនៅទីនោះធ្វើ ព្រងើយកន្តើយ បណ្តោយឱ្យមានការលក់ដូរម្ហូបអាហារនៅក្បែរមាត់ប្រឡាយ ផ្នែកខាងលើមាត់ល្អាងដែលជាប្រភពទឹកហូរធ្លាក់ចុះទៅក្រោម ព្រោះអ្នកលក់ ដូរនៅទីនោះមិនមានអនាម័យឡើយ ដោយគ្រវាត់ ចោលកាកសំណល់ម្ហូបអាហារ ដូចជា ស្បោងប្លាស្ទិក ឬ កញ្ចប់ដាក់ម្ហូបអាហារទៅក្នុងទឹក ឬ គ្រវាត់ចោល នៅក្បែរមាត់ប្រឡាយដែលជាប្រភពទឹកធ្លាក់នោះ ។
លោក សុខ ប៊ុនថា “ជាអ្នកទេសចរទៅពីក្រុង ភ្នំពេញបាននិយាយថា ប្រសិនបើគេបណ្តោយឱ្យមាន ការលក់ដូរនៅក្បែរ ប្រភពទឹកធ្លាក់បែបនេះ ហើយគ្រ វាត់កាកសំណល់ចោលពាសវាលពាសកាល ដូច្នេះ វាធ្វើឱ្យបាត់បង់សោភណភាព និង ធ្វើឱ្យទឹកមានភាព កខ្វក់ បើគេធ្វើដំណើរទៅទស្សនាផ្នែកប្រភពទឹក ខាងលើ គឺមានភាពកខ្វក់មិនគួរឱ្យងូតទឹកដែលហូរ ធ្លាក់មក នោះឡើយ ។ អាជ្ញាធរគួរតែធ្វើរបងរាំងផ្លូវ កុំឱ្យមានមនុស្សដើរឆ្លងកាត់ ឬ កុំឱ្យមានការលក់ដូរ នៅក្បែរមាត់ប្រឡាយ ឬ មាត់អូរដែលជាប្រភពទឹក ធ្លាក់នោះ ហើយការលក់ដូរនៅក្នុងរមណីយដ្ឋានទាំង មូលគួរតែដាក់ធុងសំរាមដើម្បីឱ្យភ្ញៀវទេសចរ យកកាក សំណល់ចំណីអាហារដាក់ក្នុងធុងសំរាមឱ្យបានត្រឹម ត្រូវ កុំឱ្យគ្រវាត់ចោលពាសវាលពាសកាលដូច្នេះ មិនមែនជាការ ល្អនោះទេ ។ សម្រាប់រូបខ្ញុំពេលឃើញទឹកមិនសូវល្អដូច្នេះ ខ្ញុំមិនចុះងូតនោះទេ ហើយអ្នកដែល ចុះងូតទឹកនោះភាគច្រើន សុទ្ធតែក្មេងៗ” ។
ស្ត្រីអ្នកទេសចរក្នុងស្រុកម្នាក់ឈ្មោះ ចរិយា មកពីស្រុកពញ្ញាក្រែក បាន និយាយថា “ជារៀងរាល់ថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ឬ បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ នាងខ្ញុំតែងនាំ កូនចៅមកងូតទឹកធ្លាក់នៅភ្នំហោងនេះ ប៉ុន្តែនៅពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរដែលជា រដូវប្រាំងមិនសូវ មានទឹកហូរធ្លាក់ច្រើនដូចជាពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌដែលជារដូវវស្សា នោះទេ នាងខ្ញុំចូលចិត្តមកងូតទឹកធ្លាក់ភ្នំហោងនេះហើយវាមិន ចាញ្ញ់ទឹកធ្លាក់ នៅជ្រោះប៊ូស្រា ខេត្តមណ្ឌលគិរីប៉ុន្មាននោះទេ តែបើទៅលេងទឹកជ្រោះប៊ូស្រា ខេត្តមណ្ឌលគិរី គឺវាឆ្ងាយពេក ហើយចំណាយប្រាក់ច្រើនទៀត ពីព្រោះប្រាក់ ឥឡូវពិបាករកណាស់ ដូច្នេះនាងខ្ញុំត្រូវរករមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ណាដែលនៅជិតៗ អាចធ្វើដំណើរវិលល្ងាចបាន ហើយចំណាយប្រាក់តិច ចំណែកឯម្ហូបអាហារ នៅទីនេះមិនសូវថ្លៃនោះទេ គឺអាចទទួលទានបាន” ៕
ស្ពានប្រដឹសកំណត់វាសនាតំបន់ទេសចរណ៍ថ្មី
កំពង់ចាម : បើគេធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញទៅខេត្តក្រចេះដោយឆ្លងកាត់ទន្លេ មេគង្គតាមស្ពានគីហ្សូណាក្នុងខេត្តកំពង់ចាម លោកអ្នកនឹងប្រទះឃើញវាលខ្សាច់ដ៏ធំល្វឹងល្វើយគួរឲ្យគយគន់មួយ នៅខាងស្តាំដៃ។ វាលខ្សាច់នេះជាដីក្បាលរបស់កោះប៉ែន ស្ថិតក្នុងស្រុកកោះសូទិន នាខេត្តកំពង់ចាម។ បច្ចុប្បន្នត្រូវបានគណ:គ្រប់គ្រងខេត្តកំពង់ចាមប្រែក្លាយឲ្យ ទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍មួយដែលមានឈ្មោះថា ឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែន។
រៀងរាល់រដូវប្រាំង វាលខ្សាច់ធម្មជាតិនេះបានលាតសន្ធឹងធំល្វឹងល្វើយ ដែលជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ពួកគេតែងតែមកដើរលេងលើវាលខ្សាច់នេះ ហែលទឹកកម្សាន្តនៅទន្លេមេគង្គនេះ ឬក៏អង្គុយទស្សនាថ្ងៃលិច។ ដោយភាពទាក់ទាញនេះ គណៈអភិបាលខេត្តកំពង់ចាមបានរៀបចំទីនេះជាកន្លែងកម្សាន្តមួយ ដោយមាន ខ្ចូស កៅអីអង្គុយលេងក្បែរមាត់ទឹក ពោងបណ្តែតទឹក និងអាហារដ្ឋានជាដើម។
អ្នកគ្រប់គ្រងឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែននេះ លោក ម៉ែន សារី ថ្លែងថា គណៈ គ្រប់គ្រងខេត្តបានប្រគល់តំបន់នេះឲ្យមកលោកដើម្បីដំណើរការទៅជា កន្លែងទេសចរណ៍ បន្ទាប់ពីឯកជននានាមិនហ៊ានដេញថ្លៃយកមកដំណើរការជាតំបន់ទេសចរណ៍ ដោយសារខ្លាចមិនអាចទាញផលចំណេញពីអាជីវកម្មនេះ។
លោក ម៉ែន សារី បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រជាជនមិនហ៊ានដេញថ្លៃយកមកដំណើរការទេ ពីព្រោះអ្វីគេខ្លាចខាត ដោយសារយើងមិនអាចប្រើប្រាស់វាលខ្សាច់នេះរហូតទេ។ យើងដំណើរការវាលខ្សាច់នេះបានចាប់ពីខែកុម្ភៈនេះទៅរហូតដល់ ចុងខែឧសភាតែប៉ុណ្ណោះ»។
ការយកវាលខ្សាច់នេះមកធ្វើជាតំបន់ទេសចរណ៍បានចាប់ផ្តើមតាំងពី ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែដំណើរការមិនសូវហ៊ឹកហ៊ាក់ប៉ុន្មាននោះឡើយ។ ប៉ុន្តែឆ្នាំ នេះលោកម៉ែន សារី មិនត្រឹមតែបំពាក់ឲ្យមានខ្ចូសអង្គុយលេង កៅអីផ្អែកក្បែរមាត់ទឹក ឬ អាហារដ្ឋានប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដាក់សន្តិសុខមើលការខុសត្រូវសុវត្ថិភាពភ្ញៀវ ទេសចរថែមទៀតផង។
លោកបានថ្លែងបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែប្រជាជនក៏ត្រូវបង់ប្រាក់ចំនួន២០០០រៀលក្នុងម្នាក់ ទាំងបរទេស និង ខ្មែរ ពីព្រោះយើងត្រូវការថវិកាចំណាយលើសេវាកម្មសន្តិសុខដែរ។ ប្រជាជនអាចដើរលេង ហែលទឹកកម្សាន្ត ឬ ជប់លៀងសប្បាយនៅទីនេះតាមចិត្ត។ រាល់អាហារដែលប្រជាជនលក់ដូរនៅទីនេះសុទ្ធតែកំណត់តម្លៃទាំងអស់ ដូច្នេះអ្នកលក់មិនអាចដំឡើងតម្លៃតាមតែចិត្តនោះទេ។ ពួកគេក៏អាចយកអាហាររបស់ខ្លួនមកពិសានៅទីនេះបានដែរ»។
លោក ឈុន សុភា អ្នកសំបុត្រចូលកម្សាន្តនៅឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែននេះ សង្កេតឃើញថា តំបន់នេះមានការទាក់ទាញភ្ញៀវគ្រាន់បើ បើទោះបីជាគេត្រូវចំណាយថវិកាដើម្បីចូកកម្សាន្តក្តី។ ភាគច្រើន គេនិយមមកលែងទីនេះចាប់ពីម៉ោង២រសៀលតទៅ ហើយគេបន្តរហូតដល់ល្ងាចជិតយប់ក៏មាន។ ក្នុងមួយថ្ងៃមានអ្នកចូលមកលែងមិនតិចជាង១០០នាក់ទេ និងនៅថ្ងៃសម្រាក ឬថ្ងៃបុណ្យនានា ចំនួនអ្នកចូលមកទស្សនាបានកើនទ្វេដងលើសថ្ងៃធម្មតា។
លោកថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «គេមកលេងតាំងពីម៉ោងពីររហូតដល់ថ្លៃលិច។ នៅអំឡុងម៉ោងពីរ អ្នកមកលេងភាគច្រើនជាសិស្សសាលា។ ពេលវេលាដែលទាក់ទាញបំផុតគឺថ្ងៃជិតលិច ពីព្រោះគេអាចអង្គុយមើលព្រះអាទិត្យហៀបលិចបានយ៉ាងច្បាស់នៅទីនេះ ហើយស្រមោលរបស់វាតែងចាំងចូលក្នុងទឹកទន្លេមេគង្គ បញ្ចេញរស្មីពណ៌មាស»។
បើទោះបីជាឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែនមានការទទួលស្គាល់ បណ្តើរៗ ពីប្រជាជនក៏ដោយ ក៏អ្នកគ្រប់គ្រងនៅតំបន់កម្សាន្តនេះតែងមានការថ្នាំងថ្នាក់ចិត្ត នឹងម្ចាស់ម៉ៅការស្ពានប្រដឹសដែលនៅក្បែរនោះ។ ស្ពានប្រដឹសនោះជាយានមួយនាំភ្ញៀវមកលេងកម្សាន្តនៅ លើឆ្នេរខ្សាច់នេះ។ ប៉ុន្តែដោយម្ចាស់ម៉ៅការនោះតែងយកតម្លៃឆ្លងពីភ្ញៀវរហូតដល់ ទៅ៤០០០សម្រាប់ការឆ្លងទៅមក ធ្វើឲ្យចំនួនភ្ញៀវបរទេសដែលចង់មកលែងនៅឆ្នេរខ្សាចនេះ ក៏តែងបាត់បង់ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្លួនដែរ។ លោកយល់ថា ដំណោះស្រាយល្អ គឺគេគួរតែយកតម្លៃពីអ្នកឆ្លងស្ពានជនជាតិបរទេសឲ្យដូចនឹង ខ្មែរដែរ គឺទាំងទៅទាំងមកត្រឹម១០០០រៀលបានហើយសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ៗ៕
រៀងរាល់រដូវប្រាំង វាលខ្សាច់ធម្មជាតិនេះបានលាតសន្ធឹងធំល្វឹងល្វើយ ដែលជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ពួកគេតែងតែមកដើរលេងលើវាលខ្សាច់នេះ ហែលទឹកកម្សាន្តនៅទន្លេមេគង្គនេះ ឬក៏អង្គុយទស្សនាថ្ងៃលិច។ ដោយភាពទាក់ទាញនេះ គណៈអភិបាលខេត្តកំពង់ចាមបានរៀបចំទីនេះជាកន្លែងកម្សាន្តមួយ ដោយមាន ខ្ចូស កៅអីអង្គុយលេងក្បែរមាត់ទឹក ពោងបណ្តែតទឹក និងអាហារដ្ឋានជាដើម។
អ្នកគ្រប់គ្រងឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែននេះ លោក ម៉ែន សារី ថ្លែងថា គណៈ គ្រប់គ្រងខេត្តបានប្រគល់តំបន់នេះឲ្យមកលោកដើម្បីដំណើរការទៅជា កន្លែងទេសចរណ៍ បន្ទាប់ពីឯកជននានាមិនហ៊ានដេញថ្លៃយកមកដំណើរការជាតំបន់ទេសចរណ៍ ដោយសារខ្លាចមិនអាចទាញផលចំណេញពីអាជីវកម្មនេះ។
លោក ម៉ែន សារី បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រជាជនមិនហ៊ានដេញថ្លៃយកមកដំណើរការទេ ពីព្រោះអ្វីគេខ្លាចខាត ដោយសារយើងមិនអាចប្រើប្រាស់វាលខ្សាច់នេះរហូតទេ។ យើងដំណើរការវាលខ្សាច់នេះបានចាប់ពីខែកុម្ភៈនេះទៅរហូតដល់ ចុងខែឧសភាតែប៉ុណ្ណោះ»។
ការយកវាលខ្សាច់នេះមកធ្វើជាតំបន់ទេសចរណ៍បានចាប់ផ្តើមតាំងពី ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែដំណើរការមិនសូវហ៊ឹកហ៊ាក់ប៉ុន្មាននោះឡើយ។ ប៉ុន្តែឆ្នាំ នេះលោកម៉ែន សារី មិនត្រឹមតែបំពាក់ឲ្យមានខ្ចូសអង្គុយលេង កៅអីផ្អែកក្បែរមាត់ទឹក ឬ អាហារដ្ឋានប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដាក់សន្តិសុខមើលការខុសត្រូវសុវត្ថិភាពភ្ញៀវ ទេសចរថែមទៀតផង។
លោកបានថ្លែងបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែប្រជាជនក៏ត្រូវបង់ប្រាក់ចំនួន២០០០រៀលក្នុងម្នាក់ ទាំងបរទេស និង ខ្មែរ ពីព្រោះយើងត្រូវការថវិកាចំណាយលើសេវាកម្មសន្តិសុខដែរ។ ប្រជាជនអាចដើរលេង ហែលទឹកកម្សាន្ត ឬ ជប់លៀងសប្បាយនៅទីនេះតាមចិត្ត។ រាល់អាហារដែលប្រជាជនលក់ដូរនៅទីនេះសុទ្ធតែកំណត់តម្លៃទាំងអស់ ដូច្នេះអ្នកលក់មិនអាចដំឡើងតម្លៃតាមតែចិត្តនោះទេ។ ពួកគេក៏អាចយកអាហាររបស់ខ្លួនមកពិសានៅទីនេះបានដែរ»។
លោក ឈុន សុភា អ្នកសំបុត្រចូលកម្សាន្តនៅឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែននេះ សង្កេតឃើញថា តំបន់នេះមានការទាក់ទាញភ្ញៀវគ្រាន់បើ បើទោះបីជាគេត្រូវចំណាយថវិកាដើម្បីចូកកម្សាន្តក្តី។ ភាគច្រើន គេនិយមមកលែងទីនេះចាប់ពីម៉ោង២រសៀលតទៅ ហើយគេបន្តរហូតដល់ល្ងាចជិតយប់ក៏មាន។ ក្នុងមួយថ្ងៃមានអ្នកចូលមកលែងមិនតិចជាង១០០នាក់ទេ និងនៅថ្ងៃសម្រាក ឬថ្ងៃបុណ្យនានា ចំនួនអ្នកចូលមកទស្សនាបានកើនទ្វេដងលើសថ្ងៃធម្មតា។
លោកថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «គេមកលេងតាំងពីម៉ោងពីររហូតដល់ថ្លៃលិច។ នៅអំឡុងម៉ោងពីរ អ្នកមកលេងភាគច្រើនជាសិស្សសាលា។ ពេលវេលាដែលទាក់ទាញបំផុតគឺថ្ងៃជិតលិច ពីព្រោះគេអាចអង្គុយមើលព្រះអាទិត្យហៀបលិចបានយ៉ាងច្បាស់នៅទីនេះ ហើយស្រមោលរបស់វាតែងចាំងចូលក្នុងទឹកទន្លេមេគង្គ បញ្ចេញរស្មីពណ៌មាស»។
បើទោះបីជាឆ្នេរខ្សាច់ធម្មជាតិកោះប៉ែនមានការទទួលស្គាល់ បណ្តើរៗ ពីប្រជាជនក៏ដោយ ក៏អ្នកគ្រប់គ្រងនៅតំបន់កម្សាន្តនេះតែងមានការថ្នាំងថ្នាក់ចិត្ត នឹងម្ចាស់ម៉ៅការស្ពានប្រដឹសដែលនៅក្បែរនោះ។ ស្ពានប្រដឹសនោះជាយានមួយនាំភ្ញៀវមកលេងកម្សាន្តនៅ លើឆ្នេរខ្សាច់នេះ។ ប៉ុន្តែដោយម្ចាស់ម៉ៅការនោះតែងយកតម្លៃឆ្លងពីភ្ញៀវរហូតដល់ ទៅ៤០០០សម្រាប់ការឆ្លងទៅមក ធ្វើឲ្យចំនួនភ្ញៀវបរទេសដែលចង់មកលែងនៅឆ្នេរខ្សាចនេះ ក៏តែងបាត់បង់ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្លួនដែរ។ លោកយល់ថា ដំណោះស្រាយល្អ គឺគេគួរតែយកតម្លៃពីអ្នកឆ្លងស្ពានជនជាតិបរទេសឲ្យដូចនឹង ខ្មែរដែរ គឺទាំងទៅទាំងមកត្រឹម១០០០រៀលបានហើយសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ៗ៕
ឆ្នេរអូរឈើទាល ស្រូបទាញទេសចរ
បើនិយាយដល់តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរ សមុទ្រកម្ពុជា ប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជា អ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ភាគច្រើន តែងនឹកដល់ឆ្នេរសមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ (កំពង់សោម) បច្ចុប្បន្ន ដោយសារឆ្នេរសមុទ្រមួយចំនួនធំ ត្រូវស្ថិត ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន ទើបនៅសល់តែឆ្នេរមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ជាទីកម្សាន្តរបស់ទេសចរធម្មតា ក្នុងនោះ ឆ្នេរអូរឈើទាល ស្រូបទាញភ្ញៀវទេសចរច្រើនជាងគេ គ្រប់រដូវកាល។
ប៉ុន្តែ មានការរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា មួយចំនួនថា តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជា សព្វថ្ងៃ ហាក់ដូចជាខ្វះឆ្នេរសមុទ្រ សម្រាប់ អ្នកទេសចរ និងប្រជាពលរដ្ឋធម្មតា...។
ឆ្នេរអូរឈើទាល ជាឆ្នេរកម្សាន្តដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ បានច្រើនជាងគេ ដោយសារជាឆ្នេរដ៏ស្រស់ស្អាត នៅសល់កន្លែងទំនេរ សម្រាប់ឱ្យអ្នកទេសចរទូទៅ អាចទៅ លេងកម្សាន្តបានដោយសេរី ដោយមិនមានការបង់ថ្លៃ។ ប៉ុន្តែ សព្វថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានទៅកម្សាន្តនៅឆ្នេរនេះ បាននិយាយថា អ្វីៗប្រែប្រួលអស់ទៅហើយ ព្រោះឆ្នេរដែល ទំនេរពីមុននោះ ពេលនេះស្ទើរគ្មានសល់ទៀតទេ ទើបអ្នកទេសចរមួយចំនួន បង្វែរគោលដៅទៅកម្សាន្តនៅឆ្នេរ-អូរត្រេះ វិញ។
ស្របពេលដែលមន្ត្រីទេសចរណ៍ខេត្ត-ក្រុង ប្តេជ្ញាជួយ ជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ ឱ្យមានភាពប្រសើរឡើង ស្របតាម ទិសស្លោកក្រសួងទេសចរណ៍នោះ តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរ- សមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ បានទទួលរងនូវការរិះគន់ពីភ្ញៀវ-ទេសចរថា ការរីកចម្រើនមានតែសំឡេង និងរូបភាព ឯការ គ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ទេសចរណ៍ភាគច្រើន នៅមានភាពខ្វះចន្លោះ។
ស្របពេលដែលមន្ត្រីទេសចរណ៍ខេត្ត-ក្រុង ប្តេជ្ញាជួយ ជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ ឱ្យមានភាពប្រសើរឡើង ស្របតាម ទិសស្លោកក្រសួងទេសចរណ៍នោះ តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរ- សមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ បានទទួលរងនូវការរិះគន់ពីភ្ញៀវ-ទេសចរថា ការរីកចម្រើនមានតែសំឡេង និងរូបភាព ឯការ គ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ទេសចរណ៍ភាគច្រើន នៅមានភាពខ្វះចន្លោះ។
អ្នកទេសចរភាគច្រើន ដែលបានទៅលេងកម្សាន្តនៅតំបន់ទេសចរណ៍មាត់សមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ (កំពង់សោម) បានរិះគន់ថា ទីក្រុងឆ្នេរសមុទ្រស្រស់ស្អាតរបស់កម្ពុជាមួយនេះ ជាទីពេញនិយមសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរបរទេស ប៉ុន្តែ សេវាទេសចរណ៍ ហាក់ដូចជាដើរថយក្រោយទៅវិញ ពោលគឺទោះបីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក្នុងខេត្ត មានការរីកចម្រើន ផ្លូវថ្នល់ស្អាត សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ ភោជនីយដ្ឋាន រីកព្រោងព្រាត តែឆ្នេរសមុទ្រជាទី សម្រាប់អ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ មកកម្សាន្តនោះ ហាក់ខ្វះឆ្នេរកម្សាន្តទៅវិញ។ ឆ្នេរសមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ ដែល ពីមុន សម្បូរឆ្នេរសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរលេងកម្សាន្តនោះ សព្វថ្ងៃ ឆ្នេរមួយចំនួនត្រូវព័ទ្ធរបងទុកចោល និងខ្លះទៀត ត្រូវ ក្រុមហ៊ុនឯកជនយកធ្វើអាជីវកម្ម ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរសាមញ្ញ គ្មានលទ្ធភាពអាចចូលទៅកម្សាន្តបាន ពោលគឺ សម្រាប់តែអ្នកសម្បូរលុយប៉ុណ្ណោះ។
 សម្រស់ធម្មជាតិនៃទឹកជ្រោះប៊ូស្រាបើរំឭកពី ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោកអ្នកប្រហែលជានឹកដល់ ដែនដីក្រហមក្រាលគ្របដោយ ព្រៃបៃតងស្រស់ អា កាសធាតុត្រជាក់ៗ និងចម្រៀងមួយបទរបស់អធិរាជសំនៀងមាសស៊ិន ស៊ីសាមុត ក្រោមចំណងជើងថា ទឹក ជ្រោះប៊ូស្រា។ លោកអ្នកធ្លាប់ទៅកម្សាន្តនៅទឹកជ្រោះប៊ូស្រាឬនៅ? បើមិនទាន់ទេ ថ្ងៃនេះទំព័រទេសចរណ៍យើង ក៏សូមនាំលោកអ្នកទៅនាថ្ងៃនេះតែម្ដង! ចង់ដឹងថាទឹកជ្រោះប៊ូស្រាមានសភាពយ៉ាងណា? ទេសភាពស្រស់ ស្អាតដូចល្បីឬអត់នោះ ក៏សូមតាមដានអត្ថបទខាងក្រោមដូចតទៅ!  ទឹកជ្រោះប៊ូស្រាស្ថិតនៅភាគខាងកើតទីរួមខេត្តមណ្ឌលគិរីចម្ងាយប្រមាណ៣៨គីឡូម៉ែត្រ។ ផ្លូវធ្វើដំណើរជាផ្លូវ ក្រាលកៅស៊ូ អមដោយដើមឈើខ្ពស់ៗ និងប្លែកៗជាច្រើនប្រភេទ។ ខ្យល់អាកាសដ៏ស្រស់ស្រាយនឹងធ្វើឱ្យ លោកអ្នកបាត់អស់អារម្មណ៍ហត់នឿយ រសាយអស់កង្វល់ដែលមាន។ គ្រាន់តែចំណាយពេលពី ១៥ ទៅ ២០ នាទីប៉ុណ្ណោះ លោកអ្នកក៏នឹងបានទៅដល់ទឹកជ្រោះប៊ូស្រាដ៏ស្រស់ស្អាត។ ទឹកជ្រោះប៊ូស្រាជាទឹកធ្លាក់ ដែល មាន៣ដំណាក់។ ដំណាក់ទី១មានមុខកាត់ពីទំហំពី១០ទៅ២៩ម៉ែត្រ អាស្រ័យលើរដូវប្រាំង ឬវស្សា និងមានក ម្ពស់ពី៨ទៅ១៥ម៉ែត្រ។ ដំណាក់ទី២មានមុខកាត់ទំហំពី១៣ទៅ២០ម៉ែត្រ និងមាន កម្ពស់ពី១៥ទៅ២៥ម៉ែត្រ។ ចំណែកទឹកធ្លាក់ទី៣ជាទឹកធ្លាក់ជាន់ក្រោមគេបង្អស់ ស្ថិតនៅក្នុងព្រៃក្រាស់ ពុំអាចធ្វើដំ ណើរទៅបានទេ។ ក្រៅពីទៅមុជទឹកជ្រោះត្រជាក់ៗប្រជាជននៅក្នុងខេត្ត និងអ្នកទេសចរចូលចិត្តទៅកម្សាន្តនៅរមនីយដ្ឋានទឹក ជ្រោះប៊ូស្រាដោយខ្ចប់អាហារទៅជាមួយ។ បរិយាកាសល្អៗ សមនឹងការទទួលទានអាហារបែបភិកនិចក្រោ មដើមឈើដែលមានម្លប់ត្រឈឹងត្រឈៃ កំដរដោយសំឡេងទឹកជ្រោះជាតន្ត្រីធម្មជាតិ ប្រាកដជាធ្វើឱ្យលោក អ្នកជាប់ចិត្តមិនចង់ឃ្លាតពីទីនេះឡើយ។ ខេត្តមណ្ឌលគិរីក៏នៅមានទីកម្សាន្តដែលមានទេសភាពស្អាតៗជាច្រើនទៀតដូចជា សមុទ្រឈើ ចម្ការកាហ្វេ ភ្នំដោះក្រមុំ ទឹកជ្រោះរមនា ទឹកជ្រោះមនោរម្យជាដើម៕ |  |
